800 YILLIK PANAYIRDAN FUARA…

Dün, Zile’de “Tarım Aletleri Fuarı” açılışına, Milli İrade Gazetesi ekibi Hüseyin Alpay ve Mete Tanaydın İmamoğlu ile birlikte katıldık.

Zile’nin 800 yıllık panayır tarihi, belki de Türkiye’nin hiçbir yöresinde olmayan bir geçmişe sahip. Eskiler bilir, “Zile Deri Panayırı”, Tokat hinterlandının tümünü buluşturan, çevre illerden de yoğun ilgi gören bir etkinlikti. 40 yıl öncesinde, nerdeyse her yıl babamla birlikte bu panayıra giderdik.

Yağlı güreşlerinden tutun da at yarışlarına, gıdadan tutun da giysilere, lunaparktan tutun da, türlübe çeşit yiyeceklerin yer aldığı, kapsamlı bir panayırdı.

Zile, Tokat’ın tarihi ilçelerinden birisidir. Zaten Tokat, Zile ve Niksar, bir çok ilde olmayan tarihi bir zenginliğe sahiptir. Antik çağlardan, Danişment, Selçuklu ve Osmanlı eserlerinin en yoğun olduğu merkezlerdir. Zile’nin antik çağ medeniyet çizgisi, Çorum Hitit’in uzantısı şeklinde devam eder. Zile Panayırı, geçmişe nazaran, biraz daha mütevazi diyelim.

Zile Belediye Başkanı Şükrü Sargın’ın bu konuda mutlaka 800 yıllık Zile Deri Panayırını yeniden eski günlerdeki ihtişama kavuşturulması ve geleneğin yaşatılmasına yönelik önemli projeleri hayata geçireceğine inanıyorum. Çünkü bu gelenekler, unutulmaya yüz tutmuş el sanatları ve yöresel törelerimiz, şehirlerin kimlik kartı niteliğindedir.

Mesela, Zile’nin “Türkiye’nin traktör borsası” olduğunu biliyor muydunuz? Ben bilmiyordum, Başkan Şükrü Sargın’ın fuarda yaptığı konuşmada öğrendim. Tıpkı Nevşehir’in “Kamyon Borsası ve merkezi” olduğu gibi, Zile’de de ikinci el traktörün merkezi ve borsası olduğunu, fiyatlar ve narhın buradan belirlendiğini, bu önemli bir ticari markadır, aslında.

Yıllardır, Zile’de iki şey beklenir: Süreyya Bey Barajı ile Zile-Alaca Yolu… Süreyya Bey Barajının bitmesiyle birlikte, toplam 300 bin dönümlük bir arazinin sulanması hedefleniyor. Zile-Alaca Yolunun tamamlanmasıyla da, Zile bir güzergah ve geçiş şehri olacak. Yani, Jul Sezar’ın “Veni, Vidi, Viji (Geldim, Gördüm, Yendim)” hipotezi yerine, “Geldim, Gördüm, Kaldım” aforizmasına evrilmesi gerekiyor. Zile’nin Tokat’a en önemli benzerliği ise, “Bağ Evleri” kültürüdür.

Zile Belediye Başkanı Şükrü Sargın, eğer belediyenin borçlarından bir kurtulursa, Zile’nin 4 bin yıllık tarihini yeniden adeta “küllerinden yeniden doğuş” gibi bir kıyamı gerçekleştirecek. 300’den fazla muhteşem ahşap işçiliği olan Zile Evlerini turizm çemberinin içine atarak, belki de turizm destinasyonu bakımından tur güzergahı değişecek.

EROĞLU’NDAN 5 YILLIK EYLEM PLANI

Zile Fuar açılışına katılarak bir konuşma yapan Tokat Belediye Başkanı Eyüp Eroğlu, adeta Tokat hinterlandının MR’sını çıkardı. Tarım ve turizm olarak iki başlık altında yaptığı konuşmada Eroğlu, “Tokat Merkez, Zile, Niksar, Pazar Ballıca ve Almus Barajı merkezli bir turizm destinasyonu gerekiyor. Tur operatörlerinin Tokat’ı teğet geçen ya da günübirlik ziyaretle geçiştirilen anlayışını değiştirmek üzere yeni bir çalışma başlattık. Bu konunun uzmanı bir arkadaşı resmen görevlendirerek, tur operatörlerinin güzergahını yeniden güncellemelerine uğraşıyoruz” diyor.

Başkan Eyüp Eroğlu’nun turizm çalışmalarıyla ilgili söyledikleri, aslında deşifre edilip “Tokat ve ilçelerinin 5 yıllık kalkınma eylem planı” olarak başucu kaynağı olarak saklanmalıdır. Çünkü, Eroğlu’nun konuşmasında, bu kadar ayağı yere basan ve yukarda ifade edilen ilçelerle birlikte turizm destinasyonunun mümkünlüğünü gözler önüne seren bir zaviye zayi edilmemelidir.
Öte yandan, endüstriyel tarım konusunda söyledikleri ise, bir çok parapsikoloji ve sosyoloji uzmanların hipotez anlatımları içerisinde olan, mesela bunlardan birisi Enver Nugay’dır ki, bir çok konferans ve seminerine katılarak faydalandım. Enver Nugay der ki: “Herkesin yaptığı bir işi ya farklı yapacaksın, ya da başarılı olmak istiyorsan, farklı bir iş yapacaksın…”

Formül bu. Başkan Eroğlu’da tam da bunu söylüyor. Erbaa, Niksar, Zile, Kazova ve Artova’da istenildiği dekoltede ürün alınamayışının sebeplerini anlatan Eroğlu diyor ki: “Çünkü, domatesi biz Kasım’a kadar üretemiyoruz. Mayıs ayında üretip piyasaya süremiyoruz. Herkesin ürününün çıktığı bir zamanda biz de sebzemizi satışa sunuyoruz. Burada örtü altı domates devreye girmelidir.”

Tokat, Zile, Turhal ve Pazar Belediyelerinin ortak olduğu “Bölge Sebze Hali”nin kurulduğunu hatırlatan Başkan Eyüp Eroğlu, bölgenin tarımsal kalkınmasının ilk adımının atıldığını dile getiriyor. Kargo uçaklarının da inebileceği bir havaalanının yapıldığını, dolayısıyla sebze ihracatının alt yapısının tamamlanmış olacağını işaret eden Eroğlu, ”Türkiye’de Tokat domates üretiminde 6., dolmalık biber üretiminde 3.yeşil fasulyede ilk beşin içindedir” dedi.

Özetle, Zile Tarım Aletleri Fuarı güzelde, biraz daha kapsamı genişletilmeli, hatta tarihi Zile Deri Panayırı bünyesi içinde yapılmalıdır.

Cemal İncesoyluer