Dhmi̇ Yerli̇ Ve Mi̇llî Si̇stemleri̇yle Teknofest Karadeni̇zde

Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü (DHMİ), TEKNOFEST KARADENİZ’de Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığının himayelerinde açtığı stantta yerli ve millî imkânlarla geliştirdiği proje ve sistemlerini sergiliyor.

Havacılık, uzay ve teknoloji festivali TEKNOFEST KARADENİZ, Samsun’da 30 Ağustos’ta başladı. Milli Teknoloji Hamlesi vizyonu ve teknoloji geliştiren bir Türkiye hedefiyle düzenlenen festival, 4 Eylül’de sona erecek. DHMİ, teknoloji meraklılarını bir araya getiren festivalde Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın himayelerinde açtığı stantta yerli ve millî imkânlarla geliştirdiği proje ve sistemlerini sergileniyor. Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdür Hüseyin Keskin, teknoloji sevdalılarının büyük ilgi gösterdiği stantta incelemelerde bulundu ve ziyaretçilerle sohbet etti.

Küresel havacılıkta söz sahibi olan DHMİ, tamamen yerli ve millî imkanlarla geliştirdiği proje ve sistemlerle dışa bağımlılığı azaltırken maddi tasarruf da sağlıyor. TEKNOFEST KARADENİZ 2022’de DHMİ olarak sergilenen sistem ve projeler ise şunlar:

Türkiye’nin ilk millî gözetim radarı (MGR)

Sivil havacılık alanında kullanılacak olan Türkiye’nin ilk yerli radar sistemi Millî Gözetim Radarı (MGR), TEKNOFEST KARADENİZ 2022’de sergileniyor. Kurulumu Gaziantep Havalimanı’na yapılmış olan radar sisteminin saha kabul çalışmaları tamamlandı. Türkiye’nin ilk yerli ve millî PSR (Primary Surveillance Radar) sistemi olma özelliğini taşıyan Millî Gözetim Radarı (MGR), DHMİ ve TÜBİTAK iş birliği ile tamamen yerli ve millî imkânlarla geliştirildi. Söz konusu sistem hava trafik kontrol hizmetlerinde kullanılacak.

Hava trafik kontrolörü eğitim simülatörü (atcTRsim)

DHMİ’nin festivalde sergilediği diğer bir sistem de Hava Trafik Kontrolörü Eğitim Simülatörü. Hava trafik kontrolörü eğitim simülatörünün yazılımı tamamen yerli ve millî imkânlarla geliştirildi. Simülatörde; kule, yaklaşma, yol kontrol temel eğitimleri başta olmak üzere her düzeyde hava trafik kontrol eğitimleri veriliyor. Simülatör, başlangıç seviyesinden ileri seviye eğitime kadar tüm eğitim gereksinimlerini karşılıyor. Acil durum eğitimi de dâhil olmak üzere saha ve yaklaşma eğitimi verilebiliyor. Entegre kule ve radar senaryoları kapsamlı bir eğitim sağlıyor. Kullanıcı dostu grafiksel ara yüze sahip. 360 dereceye kadar gerçekçi 3B havaalanı görsel kule sistemi mevcut. 3B dürbün simülasyon yeteneğine sahip. BADA (Base of Aircraft Data) ile uyumlu gerçekçi uçak ve araç davranışı sergileniyor. EUROCONTROL, ICAO kurallarına ve uluslararası standartlara uygun.

FOD tespit radarı (FODRAD)

DHMİ ve TÜBİTAK-BİLGEM ortaklığıyla geliştirilen FODRAD sistemi ile yabancı madde hasarı kaynaklı kazaların önüne geçiliyor. FODRAD, havalimanlarında uçuş pisti üzerindeki yabancı madde kalıntılarını (Foreign Object Debris–FOD) tespit ederek operatöre uyarı veren, kalıntının pist üzerindeki konumunun ve kamera görüntüsünün gerçek zamanlı gösterimini yapan bir mm-dalga radar sistemi. Sistem geliştirme çalışmaları tamamlandı ve Antalya Havalimanı’na kurulumu yapıldı. Radar, FAA (AC150/5220-24 Advisory Circular) tavsiye kriterlerini karşılayan tasarımı ile de dikkat çekiyor.

KUŞ tespit radarı (KUŞRAD)

Festivalde sergilenen bir diğer teknolojik ürün de uçuş güvenliği açısından büyük önem taşıyan kuş tespit radarı (KUŞRAD). Radar, DHMİ’ye bağlı olan havalimanlarına ait kritik sahalarda, kuş ve kuş sürüleri ile ilgili bilgi elde edilmesi, göçmen kuşların göç yollarının belirlenmesi, istatistiki veriler elde ederek hava sahasının optimum kullanımında durumsal farkındalığın artırılması maksadıyla yerli imkânlarla geliştirildi. 2017 yılında İstanbul Atatürk Havalimanı’na kurulumu tamamlanan radar başarıyla hizmet veriyor.

Eğitim yönetim sistemi

Festivalde sergilenen DHMİ Eğitim Yönetim Sisteminin kaynak kodları ve alt yapısı tamamen DHMİ bünyesinde geliştirildi. Sistem üzerinden çevrimiçi ve video eğitimler düzenlenebiliyor. Bunun yanında personelin daha önce katılmış olduğu eğitimler ile yaklaşan eğitimlerinin takibi ve planlaması, eğitimlere ait ayrıntılı raporlamalar, katılımcıların yoklama durumlarının takibi yapılabiliyor. Modüler bir sistem üzerine kurgulanan yazılım istenildiği zaman kuruluşun farklı ihtiyaçlarını da karşılayabilecek kabiliyetlere sahip. Bunun yanı sıra sistemde görevde yükselme ve unvan değişikliği sınavlarına ait sonuç açıklama modülü üzerinden personelimizin katıldığı sınavlara ait sonuçlar, Kişisel Verilerin Korunması Kanunu hükümlerine uygun olacak şekilde açıklanıyor.

Uçuş rehberim mobil uygulaması

Uçuş rehberim mobil uygulaması; Android ve IOS uygulama marketlerinden mobil cihazlara ücretsiz olarak indirilebiliyor. Uygulama sayesinde kullanıcılar yolculuklarına başlamadan önce uçuşları ile ilgili tüm detaylara tek bir dokunuş ile erişerek bütün yolculuklarını planlayıp takip edebiliyor. Havalimanı sınırları içerisinde hızlı ve ücretsiz internet erişimi imkânı da sunan mobil uygulama, kullanıcı dostu ekranları ile hava yolu yolcularına hizmet veriyor.

Uçuş bilgi sistemi (FIDS)

Uçuş bilgi sistemi (FIDS), DHMİ Bilgi Teknolojiler Dairesi Başkanlığı öz kaynakları ile geliştirildi. Sistem, havalimanlarındaki tüm uçuşların iniş/kalkış bilgilerini (gecikme durumu, iptal durumu, tahmini geliş saati gibi) ekranlar vasıtasıyla gösteriyor. Yolcuları, karşılayıcıları ve yer hizmetlerini doğru ve zamanında yönlendiriyor. Çoklu dil desteği sunan sistem, kullanıcı dostu ara yüze (web tabanlı) sahip. Sistem, sezonluk uçuş kayıtları oluşturulabiliyor. Reklam, tanıtım ve bilgilendirme, video, resim ve slaytlarının gösterilmesine imkân veriyor. Uçuş bilgi monitörlerinin tümünün sistem üzerinden izlenebilmesini sağlıyor. Rol tabanlı kullanıcı yetkilendirmesine sahip olan sistem, her bir monitör için haftalık zaman çizelgesinin oluşturulabilmesini sağlıyor. Monitör türleri için farklı layout (sayfa düzeni) seçilebilmesine imkân veriyor.

Uçuş izle uygulaması

Uçuş izle uygulamasına, uçuş rehberim mobil uygulamasıyla entegre bir şekilde veya bağımsız olarak tarayıcı üzerinden erişilebiliyor. Türkiye hava sahasındaki ticari ve transit uçuşların tamamını harita üzerinden canlı göstererek, kullanıcıların havada canlı uçuş takibi ve uçuş hakkındaki tüm bilgilere detaylı biçimde edilebilmelerini sağlıyor.