Erkek Ustalar Tarafından 3 Asırdır Üreti̇li̇yordu, Artık Kadın Ustalar Da Üretecek
Tokat’ta 3 asırdır erkek ustalar tarafından üretilen “Tokat bileziği”, artık kadın ustalar tarafından da üretilecek.
Tokat’ta coğrafi ürün olarak tescillenen “Tokat bileziği” ustasının azalması ile birlikte mesleği yaşatmak adına çalışma başlatıldı. Kentin kültüründe önemli bir yeri olan 3 asırlık bilezik, artık kadın ustalar tarafından üretilecek. Tokat Olgunlaşma Enstitüsünde açılan kursa katılan usta öğretici kadınlar, “Tokat bileziği” yapımını uzmanından öğrenmeye başladı. Tokat Olgunlaşma Enstitüsü Müdiresi Aslı Gül, geleneksel el sanatlarını yaşatılması adına çalışma yaptıklarını belirterek, “300 yıllık Tokat bileziğini yaşatmak istedik. Bu geleneği bizden sonraki nesillere aktarmak istedik. Bu hedefle Tokat bileziği üretimine de start verdik. Nurettin Kipman ustamızın öncülüğünde diğer ustalarımıza da bu bir kadim bilgiyi aktarmak üzere bir çalışma başlattık. Çalışmamızda farklı olan kısım bugüne kadar hep erkek ustaların yaptığı bileziği artık bayan ustalarında yer alması oldu. Bayan ustalarımız Tokat bileziğinin üretimini öğreniyorlar ve aynı zamanda da üretime başladılar. Ve bu bizim için de gurur verici bir şey oldu. Şu anda Tokat Olgunlaşma Enstitüsünü kuyum atölyesinde hem öğreniyorlar hem üretiyorlar. Bu Tokat için bir ilk olmuş oldu” dedi.
Tokat bileziği yapımı yaklaşık 1 haftalarını alıyor
Usta öğretici Nevra Yenisoy, Tokat’ta altın bileziği sadece erkek ustaların yaptığı bir işçilik olduğuna dikkat çekerek, “Daha sonrasında Olgunlaşma Enstitüsünün planladığı projeyle beraber artık biz de öğrenmeye başladık. Bileziğin burgu aşamalarını ve kaş olayını daha önceden bilmiyorduk. Tekniklerini kabataslak görmüş olabiliriz ama çok ince detayları varmış. Buraya geldikten sonra birleştirmesini öğrendik. Şu anda bu atölyemizde çok güzel bir şekilde altı arkadaşla beraber Tokat bileziği işçiliğini yapmaktayız. Günde 8 saat çalışıyoruz. Bir bilezik yapmak istediğimiz zaman, kalın bir bilezik yaklaşık bir haftamıza mal oluyor” diye konuştu.
Tokat bileziğinin yapılışı
Tokat bileziği, yaklaşık 300 yıllık bir geçmişe sahip olan bir takı olarak kadınların kollarını süslüyor. Altın külçelerin eritilerek çubuk haline getirilmesinden sonra silindirden geçirilerek elde edilen teller, el mengenesinde yedi sıra halinde bükülerek hazırlanıyor. Kaş kısmına ise bükülen tellerden oluşturulan bilezik kilitle birleştirilerek Tokat bileziği haline getiriliyor. Kafkaslardan gelerek Tokat’a yerleşen kuyumcu ustalarının bafon olarak çıkarttıkları altın bilezik, 22 ayar olarak imal ediliyor. Tokat bileziği ortalama ağırlığı 80-110 gram arasında değişiyor.
